Creatief schrijven: Outlinen of meteen beginnen?

Je hebt een idee in je hoofd, misschien zelfs al enkele personages, en een beginscene. Voor sommigen is deze informatie, hoe weinig ook, voldoende om vol vertrouwen aan een verhaal te beginnen. Anderen beginnen pas als ieder detail van hun verhaal bekend is.

Pantser

Toen ik pas begon met schrijven, was ik een wat ze in Amerika noemen, ‘seat-of-the-pants-writer’. Een ‘pantser’ is een schrijver die zonder of met heel weinig voorbereiding aan een verhaal begint. Ik snapte niet waarom sommige schrijvers maanden tijd en energie staken in een uitvoerige outline, als je je verhaal ook kan bedenken terwijl je het schrijft. Het gevolg was dat ik schreef, veel schreef, maar geen idee had waar ik heen ging. Ik verzon hier een plottwist, daar zette ik een cliffhanger in, hier liet ik een nieuw personage op het toneel verschijnen zonder, en later strandde ik omdat ik maar geen einde aan mijn verhaal kon knopen. Was ik eindelijk klaar met een manuscript, dan was er zowaar geen touw aan mijn verhaal vast te knopen. De hele rode draad was ondergesneeuwd door al mijn creatieve invallen.

Outlinen

Na enkele mislukte manuscripten ging ik de confrontatie aan met mijn koppige zelf. Dit kon zo niet langer. Als ik met zo weinig informatie aan de slag ging, dan mislukte mijn projecten. Hoe vaak ik het ook probeerde, het wilde niet lukken. Mijn plotten waren gewoon niet sterk genoeg en ik wist dat dat kwam omdat ik niet de tijd nam om er over na te denken. Daarom besloot ik om enkele boeken over verhaalstructuur aan te schaffen. Toen ik aan een boek over outlinen begon, was ik in de eerste instantie sceptisch. Je bent veel tijd kwijt, maanden, soms zelfs langer, aan het volledig uitschrijven van alle verhaallijnen en details van je verhaal. Deze tijd steek je in je outline, en als je dan eindelijk klaar bent met je outline, moet je ook nog maanden besteden aan het implementeren van je outline in je eerste versie. ‘Daar kan ik nooit geduld voor opbrengen!’ dacht ik. Maar de auteur bracht een argument naar voren die simpel maar doeltreffend was: als je begint zonder een outline, ben je snel klaar met je eerste versie, maar je bent vervolgens maanden kwijt aan het herschrijven van die eerste versie. Met een outline maak je als het ware een heel groot en gedetailleerde eerste versie, waar je veel tijd aan kwijt bent, maar die je bijna niet meer hoeft te herschrijven.

Combinatie

Ik wist dat ik een verandering moest aanbrengen in mijn werkwijze, dus probeerde ik een outline. Een mooi systeem of niet, ik kon er het geduld niet voor opbrengen. Daarom heb ik besloten een balans te vinden in het ‘pantsen’ en ‘plotten’. Mijn projecten zijn nu veel gestructureerder omdat ik de grote lijnen uitdenk alvorens ik begin. Ook het einde is goed duidelijk. Omdat ik nu weet waar ik heen wil en hoe ik dat wil gaan bereiken, loop ik steeds minder vast. En ik kan alsnog genieten van het ‘verzinnen terwijl ik schrijf’. Dit maakt mij zowel een blije schrijver als een doelmatige schrijver.

Zelf creatief leren schrijven? Dat kan met de cursus Creatief schrijven.